De Flippokoning. De man die de gekte bedacht, daar schathemeltjesrijk mee werd om vervolgens straatarm te eindigen? Althans, voorlopig, want Hans Zandvliet heeft weer de grootste plannen. Money Talks sprak met hem, Flippoman, ondernemer pur sang. Voormalig miljonair, maar nu tijdelijk in de bijstand.
Het Gouden Idee is van karton
Het begon allemaal eind jaren ‘80. Zandvliet was met zijn vrouw in Californiëen zag daar kinderen op alle straathoeken en schoolpleinen met ronde, bedrukte kartonnen schijfjes spelen. Pogs. Diezelfde avond raakt hij, stom toevallig, in een restaurant, aan de praat met de marketingdirecteur van PepsiCo in Mexico.
Ze spraken over de pogsrage en Zandvliet vroeg hem waarom hij daar niet op inspeelde. Stop die pogs toch in zakken chips! Kan niet, legde de marketingdirecteur Zandvliet uit, karton in vet wordt vuil en omdat het in direct contact staat met het voedsel moet het van de overheid foodproof zijn.
Het idee liet Zandvliet niet meer los: "Ik zag de markt, ik dacht: dit kan wat worden." Maar het duurde nog twee jaar voordat Zandvliet de foodapproval documenten op zak had. Hij meldde zich weer bij de Mexicaanse marketingdirecteur, een maand later tekenden ze een contract. Zandvliet zou voor de Sabritas, PepsiCo’s snack, 400 miljoen plastic schijfjes leveren: Tazo’s, bedrukt met de tekenfilmfiguurtjes van Looney Tunes. Zandvliet verdiende per schijfje een tiende cent.
In de achtbaan van succes
De Tazo werd meteen een kolossale hit. Mexico lag meteen plat en binnen no time werd Zandvliet benaderd uit landen over de hele wereld die ook Tazo’s wilden. Ook Nederland en België. Alleen kwam de Tazo daar in een ander design en onder een andere naam: de flippo was geboren.
En hoewel Zandvliet altijd wel gedacht had dat hij goud in handen had, was zelfs hij verbijsterd door het enorme succes van de flippo. Zandvliet: "Een rage duurt meestal maar een paar maanden, maar dit hield gewoon niet meer op. Hoeveel flippo’s we gemaakt hebben? Ik ben gestopt met tellen bij de 300 miljard. Het was echt The American Dream."
Bomen groeien tot in de hemel
De flipporage duurde uiteindelijk zes jaar. Absolute topjaren voor Zandvliet waren 1996, 1997 en 1998 waarin Zandvliet gemiddeld 40 miljoen euro omzette. Investeer in vastgoed, adviseerde een accountant en Zandvliet kocht in 1996 de monumentale villa op Landgoed Eikenrode in Wassenaar: compleet met overdekt zwembad, tennisbaan, vrijstaand kantoorgebouw, 2 hectare eigen grond en pal tegenover Villa Eikenhorst waar koning Willem-Alexander en Maxima wonen. "Het enige wat ik niet had was een eigen golfbaan."
40 miljoen omzet per jaar, 30 miljoen op je rekening. Wat doet dat met je? "Je hoeft je geen zorgen meer te maken, je hebt geen gezeur meer met banken, alle deuren gaan voor je open. Wel heb je opeens heel veel vrienden en is je huis een populaire locatie. Bijna elke dag namen de kinderen hun hele klas mee."
De vorige eigenaar van Zandvliets villa liet een ondergrondse kluis aanleggen voor zijn verzameling kostbare schilderijen. Die kluis lag nu vol flippo’s. "We maakten voor alle landen flippo’s en voor iedere productierun werd hier een doos bezorgd. Het waren er zo veel, de kinderen konden erin zwemmen als Dagobert Duck."
De wet van Murphy in de praktijk
In 1998 begon Zandvliet te investeren in zijn tweede project: knikkers met 3D-figuurtjes erin. De Winners. "Het was een simpel idee, maar het kostte me bloed, zweet en tranen. Uiteindelijk is mijn hele vermogen daar in gegaan." Het tij leek echter gekeerd voor Zandvliet toen in 2008 de kredietcrisis uitbrak, de banken op slot gingen en Zandvliets kredietlijnen opdroogden. Zijn kostbare project kreeg hij niet meer gefinancierd met vreemd vermogen. Maar stoppen was geen optie. "Ik was 100 procent overtuigd. Alle kinderen in de wereld knikkeren, je wil niet weten hoeveel knikkers er wereldwijd worden geproduceerd."
Fabriek onder water...
Zandvliet financierde dus uit eigen vermogen. Hij liet een nieuwe technologie ontwikkelen en in Vietnam een glasfabriek met een heetglasoven bouwen. Maar koud 3 maanden nadat de eerste knikker was geproduceerd, sloeg het noodlot weer toe: de regio Hanoi overstroomde en het water in Zandvliets stond binnen een kwartier anderhalve meter hoog.
Exit oven, exit apparatuur, exit investering: "Die hele grap in Vietnam kostte me 2 miljoen euro. Het was een natuurramp en daartegen was ik niet verzekerd. De hele investering was door het putje."
...villa ook
Het knikker-debacle zou Zandvliet in totaal 11 miljoen euro kosten. Maar daar bleef het niet bij. Zandvliet kreeg last van gezondheidsklachten: een bacteriële infectie op zijn hartklep. Aangeboren. Volgens de kleine lettertjes in Zandvliets arbeidsongeschiktheidsverzekering betekende dit dat hij geen cent kreeg.
Tegelijkertijd stortte de huizenmarkt in en kwam Zandvliets villa ‘onder water’ te staan. De hypotheekverstrekker wilde opeens geld zien, eiste een hertaxatie van het landgoed en Zandvliet moest aflossen. Omdat hij dat geld niet had, ging de bank over tot executie. "Dat heeft een schijntje opgeleverd in die markt, het was pure kapitaalvernietiging."
En toen was het op
Alles kwijt, in de bijstand en gezondheidproblemen. Dat gaat zelfs een rasoptimist niet in de koude kleren zitten. Wat verandert het meest? "Dat je boodschappen moet doen bij de Aldi of de Lidl. Daar kwam ik nooit. En je hebt opeens bijna geen vrienden meer."
Hoe kijkt Zandvliet terug op die tijd? "Als je me vraagt of ik toen gelukkiger was, is het antwoord ‘nee’. Ik heb nooit veel om geld gegeven, er zijn ergere dingen in het leven dan je geld verliezen. Je gezondheid bijvoorbeeld. Geld is alleen maar materie, en een huis is maar een huis, een stapel stenen."
Zijn er dingen die Zandvliet anders had gedaan? "Wat ik wel had moeten doen, is wat beter voor mezelf zorgen. Een heilig kapitaaltje achter de hand houden, waar je met je tengels vanaf blijft. Wat er ook gebeurt. Dat heb ik nooit gedaan."
Opkrabbelen. En weer door
Al is hij alles kwijt en kwakkelt Zandvliet met zijn gezondheid, hij heeft weer grootse plannen. "lk ben altijd bezig met ideeën, denk nooit: ach laat ook maar. ‘Kan niet’ bestaat niet voor mij. Ik heb dus alle vertrouwen dat het weer goed komt."
Wordt Zandvliet weer net zo succesvol als voorheen? "Dat kan je nooit voorspellen. Maar ik weet zeker dat kinderen van de flippogeneratie de flippo ook leuk gaan vinden. Over 3 of 4 jaar wil ik ze herintroduceren. Niet bij de chips overigens, want chipsfabrikanten richten zich niet meer op kinderen. Misschien in plaats van moestuintjes bij de Albert Heijn."
Zandvliet vindt het jammer dat Nederland niet meedoet aan het WK voetbal, hij had graag een voetbalflippo in de markt gezet. "Voetbalplaatjes zijn leuk, maar met een flippo kun je veel meer – daar kun je mee bouwen, die kun je wegschieten."
